Islom Karimov – mustaqil O’zbekistonning birinchi Prezidenti.
Islom Karimov – mustaqil O’zbekistonning birinchi Prezidenti. O’zbekiston mustaqillikka erishgandan keyin davlat boshqaruvi-ning yangi, zamonaviy va samarali tizimi shakllana boshlandi. Bosh-qaravning Prezidentlik shakli mazkur tizim o’zagini tashkil etdi.
1991-yil oxirida O’zbekiston hayotida torn ma’noda ulkan tari-xiy voqea sodir bo’ldi. 29-dekabrda xalqimiz uzoq yillik mustamla-kachilikdan so’ng torn ma’nodagi mustaqillik ramzi sifatida birinchi bor umumxalq xohish irodasi bilan mustaqil O’zbekiston Respubli-kasi Prezidentini sayladi.
Prezidentlikka nomzodlar har birining saylovoldi dasturlari aks ettirilgan 301 ming nusxadan iborat plakat, nomzodlar har birining 40 ming nusxadan saylovchilarga murojaamomalari chop etildi.
O’zbekiston Respublikasi saylovlari muqobillik asosida o’tdi. Oliy lavozimga ikki nomzod – O’zbekiston XDP va O’zbekiston kasaba uyushmalari federatsiyasi nomzodi LA. Karimov va «Erk» demokratik partiyasi vakili Saloy Madaminov (Muhammad Solih) nomzodi qo’yildi.
Saylovlar yakuniga ko’ra 8 million 514 ming 136 ovoz yoki ovoz berishda qataashganlaming 86 foizi Islom Karimov nomzodini, 1 million 220 ming 474 saylovchi (12,3%) Saloy Madaminov nomzodini yoqlab ovoz berdi.
Markaziy saylov komissiyasi okrug komissiyalari majlis ba-yonlarini ko’rib chiqib, O’zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi to’g’risidagi qonunning 35-moddasiga asosan Islom Abdug’aniyevich Karimovni O’zbekiston Respublikasi Prezidenti lavozimiga saylangan deb hisoblashga qaror qildi. Saylovlar natijalari o’zbek xalqining mustaqil taraqqiyot va rivojlanishning yutuqlarini LA. Karimov shaxsi, uning dono siyosati, tashabbuskorligi va fidoyiUgi bilan bog’lashining yaqqol dalili edi.
2000-yilning 9-yanvari mustaqil O’zbekistonimiz tarixida asrlar tutashgan paytda sodir bo’lgan, davlatimizning XXI asrdagi taqdiriga va taraqqiyotiga jiddiy ta’sir ko’rsatadigan muhim siyosiy voqea sifatida muhrlanib qoladi. O’zbekiston fuqarolarining aksariyati hozirgi davlat boshlig’ining rahbarligi ostida va tashabbusiga ko’ra amalga oshirilayotgan siyosiy va ijtimoiy-iqtisodiy o’zgarishlarni qo’llab- quwatlagan holda Islom Karimov nomzodi uchun ovoz berdi.
2000-yil 11-yanvarda O’zbekiston Respublikasi Markaziy saylov komissiyasining navbatdagi majlisi bo’lib o’tdi. Majlis kun tarti-bi bitta masalaga – 2000-yil 9-yanvar kuni bo’lib o’tgan O’zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi natijalariga bag’ishlandi.
Islom Karimov uchun 11 million 147 ming 621 saylovchi yoki saylovchilarning 91,90 foizi ovoz berdi. O’zbekiston Xalq demokratik partiyasidan nomzodi ko’rsatilgan Abdulhafiz Jalolov uchun 505 ming 161 saylovchi yoki 4,17 foiz saylovchi ovoz berdi.
2007-yil 23-dekabr kuni O’zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi bo’lib o’tdi. 14 ta saylov okrugi, 8266 ta saylov uchastkasi aloqa vositala-ri, kompyuter va orgtexnika, saylov qonunchiligi me’yorlariga oid adabiyotlar bilan ta’minlandi.
O’zbekiston Respublikasi Prezidenti saylovi yakunlariga ko’ra, Islom Karimov 13 million 8 ming 357 yoki saylovda qatnashgan saylovchilar umumiy sonining 92,1 foizi ovozini oldi.
Muxtasar qilib aytganda, I. Karimov O’zbekiston davlati va davlatchiligini barpo qilish, demokratik fuqarolik jamiyati qurish asoslarini yaratdi.
O’zbekiston mustaqillikka erishganidan so’ng kun tartibida ja-hon andozalariga mos keladigan davlat qurish, siyosiy, ijtimoiy va iqtisodiy sohada tub islohotlarni amalga oshirish, ularni qonun bilan mustahkamlaydigan huquqiy tizirnni vujudga keltirish vazifasi turar edi. Chunki sobiq sotsialistik tuzumga xos ijtimoiy munosabatlar va jarayonlar endilikda respublikada barpo qilinajak yangi jamiyat manfaatlariga mos kelmas edi. Mulkchilik, mulkka egalik qilish va uni boshqarish, ishlab chiqarish omillari, bozor mexanizmi, davlatning ijtimoiy-iqtisodiy hayotini normal izga solish ana shunday jid-diy yangilanishlarni taqozo etar edi.
Shuni ham aytish kerakki, jahonda hamma mamlakatbop ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishning tamoyillari, barcha uchun tavsiya etish lozim bo’lgan tayyor andozalari hech qachon bo’lmagan va bo’lmaydi ham. Shu bilan birga rivojlanishning madaniy, ma’rifiy, tarixiy jihatdan asrlar mobaynida shakllangan an’analari mavjud bo’lgan O’zbekistonday qadimiy makonda o’ziga xos yo’l tanlash uchun ancha-muncha izlanish lozim edi. Biroq, vaqtni boy bermay, tezkorlik bilan ish tutish lozim edi. Shuning uchun ham «Mustaqil O’zbekiston tug’ilgan kuniyoq oyoqqa turishga, o’zi yurishga majbur edi».
Yana shuni ta’kidlash darkorki, O’zbekiston o’z mustaqilligi-ni qo’lga kiritgan paytda mamlakat
ichkarisida bo’lgani kabi uning tashqarisida ham unga ishonmaydigan, shubha bilan qaraydiganlar bor edi. I A. Karimov mamlakatning dastlabki yillardagi rivojlanish jarayonlarini chuqur tahlil qilib,
O’zbekiston davlat qurilishi va iqtisodi-yotini isloh qilish dasturining o’zagi sifatida quyidagi beshta asosiy qoidani o’rtaga tashladi. Islom Karimov – mustaqil O’zbekistonning birinchi Prezidenti.
Muallif: U.S. To’pchiyev, B.N. Mirzayev.
